Wanneer is dit genoeg?

Wanneer het jy genoeg gespaar? O nee! Ek weet nie! Want ‘n mens kan somme maak en somme maak en dit is glad nie te sê dat jou somme op die ou end gaan klop nie. Want daar kom dinge oor ons pad wat ons nie voorsien het nie. Inflasie. Die aandelebeurs val. Onverwagte siektes en ongelukke. Wat nog alles? Soos iemand jare gelede gesê het: Jy kan jou plaas vir soveel miljoene verkoop as wat jy wil, gras gaan jy een of ander tyd sny. Bedoelende dat jy iewers weer iets sal moet doen om jou inkomste aan te vul.

Die ou ekonomiese reël is mos dat ons 10% van ons inkomste moet spaar vanaf dag een wat ons begin geld verdien, maar wie doen dit? Eintlik is dit nie net 10% nie, maar 10% PLUS 10%. En dan praat ek nie van die 10% vir die kerk wat ons heel eerste gee nie. Die eerste tien persent is vir die wis en die onwis. Vir die onverwagte wat gebeur en ons skielik ‘n geldjie nodig het. Vir siekte, vir reis, vir die kar wat gekoop moet word. Vir alles wat nie regtig deel is van ons elkedagse leefkoste nie. Die ander 10% is daardie waaraan ons nooit mag raak nie. Lammerooie wat kleintjies moet kry, wat moet sorg dat ons eendag geld het om van te leef.

Want sien, ons werk dalk vandat ons 20 is tot by 60 as ons gelukkig is, dalk tot by 70. Dus, 40 of 50 jaar. Dan tree ons hopelik af en leef nog 20, 30, selfs 40 jaar. Maar waarvan leef ons dan as ons nie meer werk nie? Van die skrale pensioen? Van ons geldjies wat ons weggesit het oor jare (of nie weggesit het nie?)

Jare gelede het ek by Amway geleer, ek dink dit was Robert Kiyosaki wat dit in sy boek, Rich Dad, Poor Dad, geskryf het dat jy eers kan dink aan aftrede wanneer die OPBRENGS uit jou BELEGGINGS meer is as wat jou uitgawes in ‘n maand is. Dis ‘n massiewe mondvol. Dit beteken dat jou beleggings soveel moet wees dat die dividende of die rente wat ons daaruit verdien, ons maandelikse uitgawes moet dek. Sodat ons nooit aan ons beleggings raak nie!

Op RSG het een of ander ekonoom blykbaar gesê, ek het dit nie self gehoor nie, dat ‘n miljoen rand op belegging vir jou R4 000 leefkoste per maand gee. Ja, die inkomste uit ‘n miljoen behoort darem meer as R4 000 per maand te wees, maar die res moet jy weer eens spaar om daardie miljoen in stand te hou. En dan is daar belasting ook nog. Dus, hoeveel moet jy spaar? Die som is maklik: Vir elke R4 000 wat jy tans in ‘n maand uitgee, moet jy ‘n EKSTRA miljoen gespaar hê. Of, van elke miljoen wat jy gespaar het, mag jy slegs R4 000 per maand gebruik. En selfs dít is nie in yster gegiet nie. Skokkend! Dit laat ‘n mens dink, né? En spaar is nie spaar in ‘n bank nie, sê die ekonome, want daar vreet die muise die geld op. Nee, dit is meer riskante spaar, in aandele, sodat dit byhou by die mark. En dís nou ‘n senutergende storie!

Dit lyk my dat dit tyd raak om ernstig ons boeke nader te trek en te kyk waar ons selfs nog meer kan sny en dit eerder spaar as op onbenullighede uit te gee. Geleidelik strenger en strenger met ons geld te werk, want oudag kom!

Toortsie

Hoekom mense nie spaar nie

Ek het al baie redes gehoor hoekom mense nie spaar nie. Dalk het hulle nie in ‘n spaarkultuur grootgeword nie? Dalk weet hulle nie dat dit uiters belangrik is om te spaar nie? Dalk besef hulle nie dat die pensioen waarop hulle staatmaak vir oudag slegs 70% van die inkomste gaan wees waaraan hulle gewoond is nie? Dalk vergeet hulle dat daar ‘n tyd gaan kom wat hulle nie meer hulle inkomste kán aanvul nie? Dalk ignoreer hulle die gedagte van die wis en die onwis? Dalk is hulle so gewoond daaraan om wanneer hulle vasdraai, by iemand ‘n paar rand te leen? Dalk sien hulle net nie hulle weg oop nie en kan hulle alreeds nie met hulle geld uitkom nie? Dalk verkry hulle hulle baie goeie inkomste op ‘n nie so wettige manier en voel nie dat ‘n mens ‘onwettige’ geld spaar nie?

Die waarheid is dat ons vir enige ding wat ons doen of nie doen nie ‘n goeie rede sal kan fabriseer. Die waarheid is dat mense regtig baie swaar kry en net nie ‘n geldjie hét om te spaar nie. Dan is daar nog inflasie en is die R10 wat ek vandag belê oor twintig jaar niks werd nie, sê party, so waarom dan spaar?

Die Rykste man in Babilon sê dat ál manier wat jy meer geld in jou beursie kan kry, is om nie alles wat in jou beursie is, uit te gee nie. So maklik soos dit. As jy hierdie maand tien goue munstukke in jou beursie het, is die geheim om net nege daarvan uit te gee en een in die sysakkie van jou beursie te sit. As jy volgende maand dan weer tien goue muntstukke kry, dan het jy ELF in jou beursie! Maar weer sit jy een van daardie tien in die sysakkie. En weer. En weer. En weer. En voor jy jou kom kry, binne minder as ‘n jaar, is daardie sysakkie vetter as jou maandelikse inkomste. En dan hou jy steeds aan om elke maand een van die muntstukke eenkant te sit.

Soos die ou plaaswerker daardie jare vir my gesê het – ‘n mens slag nie jou lammerooie nie. Hoe waar het hy nie gepraat nie! Want jou lammerooie gee vir jou lammers wat vir jou lammers gee en weer en weer.

Dalk kan jy dit regtig nie bekostig om te spaar nie. Maar, as jy dalk iewers tóg ietsie kan afstaan, dalk ‘n glasie Coke of iets, ek belowe jou jy sal nie spyt wees nie. Ek praat uit ondervinding.

Toortsie

En wanneer kan jy dalk begin rustiger voel oor jou besparings? Blykbaar wanneer die opbrengs uit jou beleggings jou lewenskoste dek.

Internetbetalings en kontantonttrekkings

Internetbetalings kan gevaarlik wees. Dit is natuurlik nodig om altyd seker te maak dat wanneer jy ‘n internetbetaling doen, die slotjie in die adreslyn toe is en nie oop nie. En dat die adreslyn begin met htpps. Sonder die S soek ons moeilikheid.

Jy kan natuurlik deesdae by baie winkels kontant trek wanneer jy jou inkopies betaal. Terselfdertyd. Ek dink dat dit ‘n wonderlike funksie is, want dit verminder die kontant wat die winkels moet bank met al die gevare en kostes wat daarmee saamgaan, maar ook vir jou as kliënt spaar dit baie moeite en selfs ook koste.

Absa, Capitec en FNB se bank apps het nou ‘n ‘scan to pay’ funksie. By ABSA val dit onder QR betalings, by FNB en Capitec word dit ‘scan to pay’ genoem. In plaas daarvan dat jy nou Snapscan op jou foon hoef af te laai en weer eens jou kredietkaartbesonderhede vir ‘n app te moet gee, kan jy nou net eenvoudig met jou gewone bank app dieselfde betaling doen op ‘n baie veiliger manier. Wat so lekker is, is dat jy ook internetbetalings op dieselfde manier kan doen deur, wanneer jy wil betaal, die Snapscan opsie te kies, maar met jou bank app te betaal. Dit werk uitstekend.

By FNB se app kan jy ook ‘n virtuele kredietkaart skep. Wanneer jy ‘n internetbetaling wil doen, gebruik jy dan eerder die virtuele kaart in plaas van jou gewone kredietkaart. Die voordeel van die virtuele kaart is dat die klein nommertjie agterop die kaart elke uur verander, wat dit ook baie veiliger maak.

Wat vir my verskriklik oulik is op die FNB app, is die ‘Cashless cash withdrawal’, kaartlose kontantonttrekkings. Jy tik jou app se password in om die app oop te maak. Dan kies jy die bankrekening waaruit jy die geld wil trek en die bedrag. Dit kan jy in die veilige spasie van jou huis of waarookal doen. Die bank stuur dan vir jou ‘n Pinnommer. By die kitsbank aangekom, hoef jy nie ‘n kaart in te druk wat gekloon, gesteel of ingesluk kan word nie. Al wat jy moet doen is om Cardless Cash Withdrawel te kies, jou selnommer en die pin wat hulle vir jou gestuur het. Baie maklik en effektief!

Ag, daar is beslis nog baie opsies om van te kies by elke liewe bank se toepassing (app). Ek dink nogal dat ‘n mens soms dit moet ondersoek, want die doel daarvan is beslis om dit vir ons as kliënt dinge te beveilig en te vergemaklik.

Groete

Toortsie

Etiese bemarking

Jy het nou lank by ‘n plek gewerk. Jy het jou beste gelewer. Jy het vaardighede aangeleer. Jou eie vaardighede met die besigheid gedeel. Jy het gesien wat die ander besigheid doen wat werk en wat nie werk nie, waar jy beter kan doen, waar jy dit dalk anders kan doen.

Intussen het jy begin moed kry om jou eie besigheid te begin. Jy beplan jou besigheid haarfyn, soos ‘n mens dit mos maar moet doen. Jy doen jou marknavorsing. Jy kry vir jou ‘n plekkie waar jy jou eie besigheid gaan opstel. Bestel jou toerusting. Vertel vreugdevol vir jou vriende. Jy begin bemark op Instagram, Facebook, Linkedin, Media 24, waar ook al. Jy laat druk selfs advertensies en deel dit uit. Jy sit dit in die plaaslike koerant. Mooi! Ek is so bly vir jou. Ek wens vir jou alles van die beste toe.

Maar moenie in die slaggat trap deur oneties te wees met jou bemarking nie. Moenie by jou vorige werk steel nie. Na my mening is dit oneties as jy byvoorbeeld die kliënte by jou vorige werk se selnommers en e-posadresse afskryf en dan vir hulle laat weet dat jy jou eie plek het. Dit laat ‘n geweldige slegte indruk, ‘n wrang smaak in die mond. Dit sit my so af as ek en verseker dat ek nooit jou besigheid sal gebruik nie.

Ja, die kliënt hét van jou gebruik gemaak toe sy daardie besigheid ondersteun het, maar sy was steeds daardie besigheid se kliënt. Sy hét dalk haar hare by jou laat knip, sy was in daardie tyd ‘jou’ kliënt, maar dis oneties om haar telefoonnommer af te skryf en vir haar laat weet dat jy nou op ‘n ander plek is. Tensy sy jou vra dat as jy weggaan, jy haar moet laat weet. Of, tensy jy die besigheid by die vorige eienaar gekoop het.

Jy kan dalk sê dat ‘almal’ dit so doen, maar selfs al doen almal dit so, is dit nie reg en eerlik nie. Nie eties nie. Hoef jy dit nie so te doen nie. Ja, jy wil graag jou besigheid op die been kry, maar is dit reg om by jou vorige werk te steel om dit te doen? Doen jou eie bemarking. Adverteer so veel as wat jy kan. Gee goeie diens. En as jou diens goed is, sal die mense na jou toe kom en dán is dit nie steel nie, selfs al was dit kliënte van jou vorige besigheid.

Ek weet dat jy graag ‘n sukses van jou besigheid wil maak. Ek gun dit vir jou. Maar waak daarteen om oneties op te tree. Wees eerlik. Gee goeie diens en die werk sal begin inkom, een of ander tyd.

Groetnis

Toortsie

Wanneer is ‘n goeie tyd om te spaar?

Nou! Altyd nou! Wanneer jy ‘n ietsie het om te spaar. Of bulfase? O nee, nou is nie ‘n goeie tyd nie, die rand is in sy peetjie, die aandele val, of die aandele is nou te duur, ‘n mens koop nie nou aandele nie, of ek het nie eers geld om uit te kom in die maand nie, wat nog te sê spaar? Hoe moet ek gespaar kry?

Ja, die ekonomiese tye is sleg. Mense kry finansieel swaar. Vir party is dit seker regtig onmoontlik om nog te spaar ook. Tog sê Die rykste man in Babilon dat daar net een manier is om meer geld in jou beursie te kry, behalwe natuurlik nog harder werk, om, as jy tien goue munte inkry, jy een van daardie munte eenkant sit en nie uitgee nie. En dat jy dit elke keer moet doen. Dan gaan die geld in jou beursie meer raak.

Soos ‘n wyse ou plaaswerker een keer, baie jare gelede vir my gesê het dat ‘n mens nie jou lammerooie moet slag nie. Dis seker een van die beste geldraad wat ek in my lewe gekry het en dit van ‘n persoon wat nie eers kon lees en skryf nie. Moenie jou lammerooie slag nie. Vir hierdie boervrou het dit sin gemaak. Jou lammerooie los jy uit sodat hulle vir jou nog meer lammers kan gee.

Ek glo aan die bietjie-afknyp-wanneer-jy-kan-ding. Selfs in tye wanneer dit finansieel met jou baie moeilik gaan. As dit moontlik is. Dis dalk daardie één bederfie wat jy so verskriklik nodig het, wat jy opgee en daardie geldjie eenkant sit. Soos die rykste man in Babilon sê, is dit ook die raad wat ekonome nog altyd gee, dat jy, van die dag af wat jy begin geld verdien, minstens 10% moet wegsit. Lammerooie. Wat jy nooit slag nie. Waaraan jy nooit raak nie. Ook nie aan die lammers wat gebore raak uit daardie ooie nie.

As dit maar klein bedraggies is, kry vir jou ‘n spaarrekening. Of ‘n geldmarkrekening as jy kan. Maar as jy enigsins in aandele kan belê, doen dit. Daar is baie oulike fondse beskikbaar waar jy ‘n kleinerige bedraggie per maand kan wegsit. Of, groter enkelbedrae wanneer jy kan. En as jy kan, dink ernstig daaraan om ‘n bietjie geld in die buiteland ook te sit.

Hoekom glo ek nou is die beste tyd? Nie nou, 04/08/2020 nie, maar die nou. Wanneer jy die geld het. Ongeag of die rand swak is of die aandele te duur. Want, it’s not about timing the market, but time IN the market. Jy kan die groot slag met aandele slegs slaan as jy aandele het. Ja, jy kan groot verloor met aandele, maar as jy dit daar los, sal dit deur die slegte tye kom en sal hulle vir jou beloon. As jy die temperament het om daarmee saam te leef.

Knyp af. Kom in die gewoonte. Spaar nou. En vergeet van daardie geld. Moenie dat dit jou pla nie. Los dit uit. Jy gaan bly wees. En onthou om gereeld nog by te sit sodat dit groei en groei. Vir oudag.

Toortsie